Onderzoek naar opvoedingsbelasting

Mirten Halverhout (GIOS) onderzoekt of een aandachttraining kan zorgen voor een verlaging van de ervaren opvoedbelasting bij ouders met een kind met een psychiatrische diagnose.

In gezinnen waar een kind opgroeit met een psychiatrische diagnose, kan dit een negatief effect hebben op het algeheel welbevinden voor alle gezinsleden, vaak vanuit een toename van stress bij ouders (Rutgers e.a. 2007). Bijvoorbeeld terughoudendheid van ouders om met  hun kind erop uit te gaan omdat het kind overgevoelig is en reageert op alle prikkels, of negatieve reacties vanuit de omgeving kan oproepen, wat isolatie van het gezin tot gevolg kan hebben. Daarnaast kan langdurige stress bij ouders, als gevolg van opvoedingsbelasting, depressie of fysieke gezondheidsproblemen teweeg brengen (Noh, 1989) en indirect een negatief effect op het welzijn van hun kind(eren).  Dit laat zien dat het van belang is om de stress van ouders te verminderen. 

Mindfulness is een effectief bewezen interventie gebleken voor stressreductie bij gezonde volwassenen (Sharma, 2014). Onze hypothese is dat stressreductie gericht op de ouderrol voor ouders met  kinderen met een psychiatrische diagnose, een positief effect zal hebben op de ervaren opvoedingsbelasting. De term opvoedingsbelasting wordt gedefinieerd als de moeilijkheden (ervaren stress) die voortkomen uit de verantwoordelijkheden die het ouderschap met zich meebrengt (Deater-Dechard, 1998; Vermulst et al, 2012) Deze verlaging in de opvoedbelasting zal uiteindelijk ook ten goede komen aan het welzijn van de kinderen. Het verlagen van de belasting die ouders ervaren in de opvoeding is dus relevant om te betrekken in interventie. Tot op heden zijn er onvoldoende  interventies gericht op de opvoedingsbelasting van ouders met  kinderen met een psychiatrische diagnose, onderzocht. De ambulante mediatiebehandeling Parent management Training Oregon (PMTO) is wel een evidence based interventie gebleken, maar deze is ‘slechts’ specifiek gericht op ouders van kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar met ernstige gedragsproblemen (Forgatch & DeGarmo, 2002; Ogden, 2008).  

Doel van dit onderzoek is om ouders een adequate training te kunnen bieden welke een positief effect kan hebben op de opvoedingsbelasting. In het onderzoek maken we gebruik van de training Mindfulness in Opvoeding van de methode Eline Snel. Hierbij verwachten we dat er (1.) een grotere  afname van ervaren opvoedingsbelasting zal zijn bij ouders die de training hebben gevolgd ivm ouders die ‘treatment as usual’ (TAU) word aangeboden. Daarnaast (2.) zal gekeken worden of de ouders na de training meer mindful (intra-persoonlijke proces) zijn dan de ouders in de TAU conditie. Tot slot (3.) zal gekeken worden of het effect van de interventie op de opvoedbelasting van ouders verklaard kan worden door een toename in de mindfulness.