Veilig van twee naar één; afbouwen van antipsychotica

Een combinatie van eerste en tweede generatie antipsychotica afbouwen naar één antipsychoticum is veilig.

In 23 tot 60% van de behandelingen van schizofrenie wordt gebruik gemaakt van een combinatie van antipsychotica. Hierbij gaat het vaak om een combinatie van een eerste- en tweede generatie middel. We weten echter niet goed hoe effectief deze combinatietherapie is en of combinatietherapie meer bijwerkingen veroorzaakt. In een onderzoek van  oud GGz Centraal medewerkers Diederik Tenback en Mushde Shakir, en huidige medewerkers Anne Willems en Peter van Harten is onderzocht wat het effect is van het afbouwen van combinatietherapie naar monotherapie, waarin slechts één antipsychoticum wordt gegeven. Het eerste artikel over dit onderzoek is nu gepubliceerd in Schizophrenia Research.

Opzet van het onderzoek
In de studie werden 136 langdurig opgenomen patiënten met chronische psychotische stoornissen van GGz Centraal en Altrecht onderzocht. Deze patiënten werden at random verdeeld in een afbouwgroep, waarbij de antipsychotica werden afgebouwd naar één middel, en een controlegroep, die meerdere antipsychotica bleef gebruiken.  De onderzoekers keken vervolgens naar de mate van terugval in beide groepen.

Resultaten
De behandelaars en patiënten kozen er in 89% van de gevallen voor om het eerste generatie antipsychoticum af te bouwen en door te gaan met alleen het tweede generatie middel.  Bij veel patiënten was het tweede generatie middel clozapine. Daarom hebben de onderzoeker apart gekeken naar de patiënten die clozapine gebruikten, en de patiënten die andere antipsychotica gebruikten.
Bij patiënten die clozapine gebruikten was er minder terugval als er werd afgebouwd naar alleen clozapine in vergelijking met de combinatie van clozapine en een eerste generatie antipsychoticum. Bij patiënten die andere antipsychotica gebruikten was de mate van terugval ongeveer hetzelfde in de afbouw- en de controlegroep.

Conclusie
De conclusie van de studie was dat bij langdurig opgenomen patiënten met psychotische stoornissen een combinatie van een eerste en een twee generatie antipsychoticum veilig afgebouwd kan worden naar één middel.